De verwachtingen van Nederlandse middenbedrijven (20 tot 500 medewerkers) over de economische ontwikkeling in de volgende twaalf maanden zijn - nadat deze in mei dit jaar op een dieptepunt waren beland - ook op dit moment nog tamelijk somber. Dat staat in het onderzoek van de Stichting TrendMeter dat vandaag om 13.00 uur wordt gepubliceerd.
Uit een telefonische enquête die in september is gehouden onder een panel van ruim 400 algemeen directeuren, blijkt dat de omzet volgend jaar in toenemende mate onder druk zal komen te staan. De groei van de investeringen komt tot stilstand en de werkgelegenheid in het middenbedrijf groeit nog maar marginaal. Daarbij is het enige lichtpuntje dat nu wat meer bedrijven dan in mei desondanks de verwachting hebben dat de winst zal toenemen.
TrendMeter Index
De enquête werd gehouden onder verantwoordelijkheid van de Stichting TrendMeter, een samenwerkingsverband van F. van Lanschot Bankiers, KPMG, Motivaction en ELAN.
Deze stichting berekent tweemaal per jaar de zogeheten TrendMeter Index. Hiermee wordt een cijfermatig oordeel gegeven over het ondernemingsklimaat in het Nederlandse middenbedrijf. Ten aanzien van vier economische indicatoren - werkgelegenheid, orderpositie, investeringen en winstgevendheid - wordt het verschil gemeten tussen het aantal ondernemers dat gunstige en zeer gunstige en het aantal ondernemers dat ongunstige en zeer ongunstige verwachtingen heeft op een termijn van twaalf maanden.
Terwijl de TrendMeter Index van september vorig jaar tot mei dit jaar was gedaald van 20 tot 15 punten, ging zij deze maand weer iets omhoog, en wel tot 17 punten. "Hierbij moet echter wel in aanmerking worden genomen," zo licht J. Toth van Motivaction toe, "dat deze stijging bijna geheel moet worden toegeschreven aan de wat gunstiger verwachtingen over slechts één van de vier gemeten indicatoren, namelijk de winstgevendheid. Verwachtte in mei dit jaar nog 37% van de bedrijven dat de winst zou gaan toenemen, nu was dat 39%. Een verwachting die - gezien de verslechtering van de feitelijke winstpositie in het afgelopen jaar - opmerkelijk is."
Orderpositie
Op de drie andere indicatoren werd deze maand niet positiever gescoord dan in mei. Zo wordt nu evenals in mei slechts door 43% van de ondernemers een verbetering in de orderpositie voor het komend jaar verwerkt en rekent 14% op een verslechtering.
"Daarnaast lijken de uitkomsten van de enquête erop te wijzen", aldus Toth, "dat de groei van de investeringen tot stilstand is gekomen. Dat is een weinig rooskleurig signaal voor de toekomst, aangezien juist een groei van de investeringen zich op termijn pleegt te vertalen in een groei van de economie en van de werkgelegenheid. Voor wat betreft de werkgelegenheid in het eigen bedrijf denkt overigens nog ongeveer eenderde van de ondernemers dat deze het komend jaar nog iets zal groeien."
Overige verwachtingen
Tijdens de enquête is ook onderzoek gedaan naar enkele verwachtingen die niet in de TrendMeter Index zijn verwerkt. Daarbij bleek met name dat de verwachtingen ten aanzien van de omzet in vergelijking met mei zijn gedaald. Momenteel verwacht iets meer dan de helft (52%) van de ondernemers komend jaar een omzetstijging te kunnen realiseren, terwijl 13% van een daling uitgaat. Verder zijn sinds mei ook de verwachtingen over de Nederlandse economie teruggelopen. Op dit moment denkt slechts 18% van de ondernemers dat de economische situatie het komend jaar zal verbeteren en voorspelt 53% een verslechtering.
Continuïteit van het bedrijf
Op de persconferentie werden ook de uitkomsten vrijgegeven van een TrendMeter-onderzoek naar opvolgingskwesties in het middenbedrijf. Daarbij kwam onder meer naar voren dat bijna 20% van de bedrijven niets heeft geregeld om de continuïteit te waarborgen als de belangrijkste aandeelhouder zou wegvallen. "Opmerkelijk is", zo vertelde A. Boogaarts, directeur Private & Business Banking van F. van Lanschot Bankiers, "dat tweederde van de bedrijven die niets hebben geregeld, zelfs niet van plan is om daaraan (op korte termijn) iets te doen. Ruim de helft van de bedrijven heeft wel maatregelen genomen om de continuïteit te waarborgen, bijvoorbeeld door het aanwijzen van een opvolger of het instellen van een aanbiedingsplicht. In het algemeen bleken directeuren niet wakker te liggen over hun opvolging."
DGA's
Dekker ging ook in op de rol die de directeur-grootaandeelhouders (DGA's) binnen familiebedrijven spelen. "Het is in de praktijk verbazingwekkend", zo zei hij, "hoe vaak de invloed van de afhankelijkheid van een onderneming van zijn DGA wordt onderschat. Een grote afhankelijkheid heeft niet alleen een waardedrukkend effect, zij maakt het bedrijf in sommige gevallen zelfs bijna onverkoopbaar. Als de DGA hier op jonge leeftijd achterkomt is dat niet erg, maar in de praktijk blijken de DGA's dit juist pas op oudere leeftijd te ontdekken. Pensionering zit er dan voorlopig niet in."
Het onderzoek van TrendMeter wordt vandaag toegelicht tijdens een persconferentie. Deze begint om 13.00 uur en vindt plaats bij Motivaction, Marnixkade 109 F, in Amsterdam.
Amsterdam/'s-Hertogenbosch, 25 september 2002
***
Stichting TrendMeter
De Stichting TrendMeter van het Middenbedrijf is opgericht in 1994. TrendMeter is een samenwerking tussen Elan (magazine voor directeuren en commissarissen), KPMG,
F. van Lanschot Bankiers en Motivaction. Dit zijn organisaties met een grote betrokkenheid bij het middenbedrijf.
De doelstelling van de Stichting Trendmeter is het signaleren en analyseren van (economische) ontwikkelingen die van belang zijn voor het Nederlandse middenbedrijf (20-500 medewerkers). Daarbij komen zowel exacte zaken als persoonlijke inzichten van ondernemers uit het middenbedrijf aan de orde. De basis van TrendMeter wordt gevormd door een panel van 400 algemeen directeuren van het Nederlandse middenbedrijf dat tweemaal per jaar een enquête van ongeveer 40 vragen beantwoordt. De enquête wordt telefonisch uitgevoerd door Motivaction in Amsterdam.
TrendMeter Index
De TrendMeter Index is een cijfermatige weergave van het ondernemersklimaat in het Nederlandse middenbedrijf. De TrendMeter Index wordt als volgt berekend: het aantal ondernemers dat gunstige en zeer gunstige verwachtingen heeft op een termijn van twaalf maanden wordt verminderd met het aantal ondernemers dat ongunstige en zeer ongunstige verwachtingen heeft voor dezelfde termijn. Daarbij worden vier factoren in aanmerking genomen: werkgelegenheid, orderpositie, investeringen en winstgevendheid.
In TrendMeter van het Middenbedrijf werken samen:
Elan, KPMG, F. van Lanschot Bankiers en Motivaction
Klik op bijgevoegde link voor de volledige pdf-versie van het persbericht:
